Gewoonten en gebruiken (deel 1)
Door: Anita
Blijf op de hoogte en volg Uganda on wheels
22 Maart 2010 | Oeganda, Mukono
Nu ik hier anderhalve maand verblijf leer ik steeds meer over de gewoonten en gebruiken van de Ugandezen. En over sommige zijn echt heel goed nagedacht....
Ik ben er namelijk achtergekomen waarom “wij de klok hebben en de Ugandezen de tijd!”.
Al eerder heb ik verteld over de afspraken die hier gewoon bijna niet te maken zijn.
Wel, het zit zo.
Een afspraak wordt hier gezien als een soort van 'dagafspraak”. De dag heeft (overdag) 12 uur. Als je om 10 uur afspreekt, dan vertrekken ze waarschijnlijk wel op tijd, maar onderweg komt men andere mensen tegen. Het is voor de Ugandezen belangrijk om die mensen hun aandacht te geven, want dat verdienen die mensen. Die mensen geven namelijk ook aandacht aan hen. Het is dus niet zoals bij ons: ”Sorry, ik heb geen tijd, ik heb een afspraak”. Nee, was het maar zo. Voor iedereen die men onderweg aanspreekt, wordt uitgebreid de tijd genomen.
Het feit dat de ander (in dit geval dus IK) moet wachten, is niet belangrijk. Want later op de dag geeft hij/zij mij zijn aandacht. En die aandacht is ook niet tijdgebonden! Want voor mijn afspraak heeft hij/zij dan ook alle aandacht en tijd.
Ik heb er lang over nagedacht, want sommige gebruiken en gewoonten zijn echt eyeopeners.
Nou, deze niet!
Toch is het belangrijk om sommige gewoonten en gebruiken in acht te nemen om de bevolking goedgezind en bevriend te houden. En dát moeten we hebben!
Zo is het namelijk heel erg onbeleefd om, als iemand je aanspreekt, al pratende door te lopen.
De mensen hier vinden Moezoengoes erg interessant en op mijn dagelijkse gang naar het dorp word ik dan ook veelvuldig aangesproken. Nu spreek ik al een aantal woorden Luganda en vooral het woord “Goedemorgen” gaat er vloeiend uit. Dit lijkt namelijk sprekend op onze zin “wat een zootje”. Elke gesprek begint hetzelfde. Men vraagt in het Engels hoe het gaat en ik zeg “goed” en vraag hoe het met hem/haar gaat. En met die ander gaat het ook altijd goed?! En daarbij is het dus noodzakelijk dat ik blijf staan! En niet half doorloop!
Dit betekent dat, als ik een afspraak heb in het dorp, steeds vroeger moet vertrekken, want het kost nogal wat tijd om ieder gesprek op de Ugandese manier te voeren. En mijn tijd is (nog niet) de Ugandese tijd. Het gesprek wordt vaak met een “handje-schudden” afgerond.
En als ik eerlijk ben...ik vind het heerlijk. Het lijkt nogal oppervlakkig (is misschien ook zo), maar voor mij is dat het toch niet. Je hebt namelijk allebei even tijd voor elkaar en je praat toch met de ander. En, als ik overdag geen afspraken heb en de nog vier overgebleven vrijwilligers werken, is dit mijn enige contact dat ik zo overdag heb. Daar word ik echt blij en vrolijk van.
De laatste voor vandaag is er eentje die ik niet zal overnemen.
De Ugandezen zijn heel erg hugherig (omhelzerig). Als je al iets meer met iemand hebt gedaan, dan bij hem/haar een bosje uitjes op de markt te hebben gekocht, wordt er bij een ontmoeting of gehughd (of is het gehught, want de H staat in “kofschip”!?) of je hand wordt gedurende het gehele gesprek vasthouden.
Das wennen en vooral voor mij. Ik ben namelijk niet zo hugherig en daarbij is er maar één persoon met wie ik (het liefst urenlang) wil hughen en dat is niet een Ugandees die na een dag hard werken, èn doordrongen is van transpiratie èn andere soorten vocht, zich aan mij wil vastklampen. Laten we eerlijk wezen!
Maar goed, alla, de bedoelingen zijn duidelijk en op zich, los van alle gedachten, is het gebaar wel aardig. Ik laat het dan ook, meestal wat gelaten, over mij heenkomen. Ik hugh een beetje mee, maar zorg wel dat er een gepaste afstand blijft, want wasgoed heb ik hier al genoeg!
Ik ben er namelijk achtergekomen waarom “wij de klok hebben en de Ugandezen de tijd!”.
Al eerder heb ik verteld over de afspraken die hier gewoon bijna niet te maken zijn.
Wel, het zit zo.
Een afspraak wordt hier gezien als een soort van 'dagafspraak”. De dag heeft (overdag) 12 uur. Als je om 10 uur afspreekt, dan vertrekken ze waarschijnlijk wel op tijd, maar onderweg komt men andere mensen tegen. Het is voor de Ugandezen belangrijk om die mensen hun aandacht te geven, want dat verdienen die mensen. Die mensen geven namelijk ook aandacht aan hen. Het is dus niet zoals bij ons: ”Sorry, ik heb geen tijd, ik heb een afspraak”. Nee, was het maar zo. Voor iedereen die men onderweg aanspreekt, wordt uitgebreid de tijd genomen.
Het feit dat de ander (in dit geval dus IK) moet wachten, is niet belangrijk. Want later op de dag geeft hij/zij mij zijn aandacht. En die aandacht is ook niet tijdgebonden! Want voor mijn afspraak heeft hij/zij dan ook alle aandacht en tijd.
Ik heb er lang over nagedacht, want sommige gebruiken en gewoonten zijn echt eyeopeners.
Nou, deze niet!
Toch is het belangrijk om sommige gewoonten en gebruiken in acht te nemen om de bevolking goedgezind en bevriend te houden. En dát moeten we hebben!
Zo is het namelijk heel erg onbeleefd om, als iemand je aanspreekt, al pratende door te lopen.
De mensen hier vinden Moezoengoes erg interessant en op mijn dagelijkse gang naar het dorp word ik dan ook veelvuldig aangesproken. Nu spreek ik al een aantal woorden Luganda en vooral het woord “Goedemorgen” gaat er vloeiend uit. Dit lijkt namelijk sprekend op onze zin “wat een zootje”. Elke gesprek begint hetzelfde. Men vraagt in het Engels hoe het gaat en ik zeg “goed” en vraag hoe het met hem/haar gaat. En met die ander gaat het ook altijd goed?! En daarbij is het dus noodzakelijk dat ik blijf staan! En niet half doorloop!
Dit betekent dat, als ik een afspraak heb in het dorp, steeds vroeger moet vertrekken, want het kost nogal wat tijd om ieder gesprek op de Ugandese manier te voeren. En mijn tijd is (nog niet) de Ugandese tijd. Het gesprek wordt vaak met een “handje-schudden” afgerond.
En als ik eerlijk ben...ik vind het heerlijk. Het lijkt nogal oppervlakkig (is misschien ook zo), maar voor mij is dat het toch niet. Je hebt namelijk allebei even tijd voor elkaar en je praat toch met de ander. En, als ik overdag geen afspraken heb en de nog vier overgebleven vrijwilligers werken, is dit mijn enige contact dat ik zo overdag heb. Daar word ik echt blij en vrolijk van.
De laatste voor vandaag is er eentje die ik niet zal overnemen.
De Ugandezen zijn heel erg hugherig (omhelzerig). Als je al iets meer met iemand hebt gedaan, dan bij hem/haar een bosje uitjes op de markt te hebben gekocht, wordt er bij een ontmoeting of gehughd (of is het gehught, want de H staat in “kofschip”!?) of je hand wordt gedurende het gehele gesprek vasthouden.
Das wennen en vooral voor mij. Ik ben namelijk niet zo hugherig en daarbij is er maar één persoon met wie ik (het liefst urenlang) wil hughen en dat is niet een Ugandees die na een dag hard werken, èn doordrongen is van transpiratie èn andere soorten vocht, zich aan mij wil vastklampen. Laten we eerlijk wezen!
Maar goed, alla, de bedoelingen zijn duidelijk en op zich, los van alle gedachten, is het gebaar wel aardig. Ik laat het dan ook, meestal wat gelaten, over mij heenkomen. Ik hugh een beetje mee, maar zorg wel dat er een gepaste afstand blijft, want wasgoed heb ik hier al genoeg!
-
22 Maart 2010 - 11:56
Patricia:
Wat heerlijk, hè? Dat ze zo "tijdloos" leven. Daar kunnen wij Nederlanders wel wat van leren.
En dan die hughs! Ik kan me helemaal voorstellen hoe jij je dan voelt. Daar zou ik ook onpasselijk van worden...
Groetjes,
Patricia. -
22 Maart 2010 - 13:38
Theo:
Lekker rustig om de tijd te hebben/nemen, scheelt een hoop stress,dat zullen ze waarschijnlijk niet kennen. Dat gehugh lijkt mij ook niks, je moet er niet aan denken wat voor onbestendigheden er op je jurk kunnen zijn achtergebleven.Liefs en big hugh Theo -
22 Maart 2010 - 17:12
Mam En Lau:
Het lijkt ons heerlijk zo met de tijd om te gaan. Wat zal dat wennen zijn als je terug bent in het jachtige westen. Hopelijk kun je hiervan nog een beetje integreren in het dagelijks leven. En van die omhelzingen zou ik maar genieten; wie weet ga je dit OOK nog missen.
We zijn benieuwd naar de andere gewoonten, want het is vast handig dit te weten als we straks naar je toekomen. Geweldig zoals je bezig bent. liefs van ons -
23 Maart 2010 - 13:36
Edje:
Hoi Anita,
Wat wordt jouw geduld op de proef gesteld zeg.
Een afspraak en dat gewoon doorlopend over de dag. Ik zou er niet aan moeten denken. Hoeveel "wachttijd" heb jij er inmiddels opzitten dan?! O, wat heerlijk voor je Anita, lekker Hughen, echt iets voor jou. Jammer dat je niet wat langere armen bezit. Groetjes Edje -
19 Maart 2012 - 19:16
Hanna:
hoi ik heet hanna
en ik heb dit stuk in me werkstuk zette
doei
Reageer op dit reisverslag
Je kunt nu ook Smileys gebruiken. Via de toolbar, toetsenbord of door eerst : te typen en dan een woord bijvoorbeeld :smiley
